Tuổi dậy thì là giai đoạn cơ thể phát triển mạnh mẽ cả về thể chất lẫn tinh thần. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm xảy ra nhiều rối loạn về nội tiết và tâm lý, ảnh hưởng trực tiếp đến chu kỳ phát triển của tóc. Rụng tóc ở tuổi dậy thì thường bị bỏ qua hoặc hiểu nhầm là do thói quen sinh hoạt, nhưng thực tế có những yếu tố nền tảng về sinh lý học cần được phân tích chuyên sâu để xử lý đúng cách và kịp thời.
Rụng tóc tuổi dậy thì có phải là hiện tượng sinh lý bình thường?
Thông thường, một người có thể rụng từ 50–100 sợi tóc mỗi ngày. Đây là hiện tượng sinh lý bình thường do chu kỳ phát triển của tóc gồm ba giai đoạn: Anagen (mọc), Catagen (thoái hóa) và Telogen (nghỉ). Tuy nhiên, ở tuổi dậy thì, nếu bạn gặp các biểu hiện sau, đó có thể là dấu hiệu của rụng tóc bệnh lý:
-
Tóc rụng nhiều và kéo dài trên 3 tháng
-
Tóc con không mọc lại hoặc mọc yếu, xoăn, dễ gãy
-
Da đầu nhờn, dễ viêm, có gàu nhiều hoặc ngứa rát
-
Đường ngôi tóc thưa, da đầu lộ rõ dưới ánh sáng
Hiện tượng này cần được hiểu từ hai yếu tố gốc: nội tiết tố biến đổi và căng thẳng tâm lý.
Nội tiết tố thay đổi mạnh – Yếu tố then chốt ảnh hưởng đến tóc tuổi dậy thì
1. Hormone sinh dục và tác động đến chu kỳ tóc
Ở tuổi dậy thì, buồng trứng (nữ) và tinh hoàn (nam) bắt đầu hoạt động mạnh, sản xuất ra các hormone sinh dục như estrogen, progesterone (nữ) và testosterone (nam). Điều này dẫn đến:
-
Sự chuyển hóa testosterone thành DHT (dihydrotestosterone) dưới tác động của enzyme 5-alpha-reductase
-
DHT là hormone gắn vào thụ thể androgen ở nang tóc, làm co rút nang tóc, rút ngắn pha mọc (anagen), kéo dài pha nghỉ (telogen) => rụng tóc sớm và tóc mảnh yếu
-
Tăng tiết bã nhờn do androgen hoạt động mạnh, gây bít tắc nang tóc, dễ sinh viêm da đầu
2. Chu kỳ tóc mất ổn định do rối loạn nội tiết
Ở lứa tuổi này, chu kỳ tóc thường bị đẩy vào pha nghỉ sớm. Một số nghiên cứu cho thấy:
-
Trong giai đoạn dậy thì, tóc có thể mất tới 20–30% thời gian trong pha anagen so với người trưởng thành
-
Tóc mỏng, mọc chậm, tốc độ rụng nhiều hơn mọc
Nếu đi kèm với yếu tố di truyền (gia đình có người hói đầu sớm), nguy cơ teo nang tóc sau tuổi 20 là rất cao nếu không chăm sóc đúng cách từ sớm.
Tâm lý tuổi dậy thì – Nhân tố vô hình nhưng cực kỳ nguy hiểm
1. Stress và hormone cortisol
Áp lực học hành, mâu thuẫn với bạn bè, cảm xúc không ổn định dễ gây stress kéo dài. Căng thẳng làm tăng hormone cortisol, làm:
-
Co mạch máu dưới da đầu, giảm cung cấp oxy và dưỡng chất cho nang tóc
-
Gây rối loạn đồng hồ sinh học, giấc ngủ kém
Cortisol kéo dài còn ảnh hưởng trục HPA (hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận), khiến cơ thể rơi vào tình trạng căng thẳng mạn tính => rụng tóc lan tỏa kiểu Telogen Effluvium.
2. Tự ti ngoại hình, áp lực từ mạng xã hội
So sánh bản thân với hình ảnh lý tưởng trên mạng khiến nhiều bạn trẻ bị ám ảnh ngoại hình. Kết quả:
-
Lạm dụng hóa chất: nhuộm, uốn, tẩy tóc từ sớm
-
Dùng sản phẩm trị gàu, dầu gội bạc hà mạnh làm tổn thương da đầu
-
Gội đầu nhiều lần/ngày gây mất cân bằng vi sinh trên da đầu
Các yếu tố phối hợp làm rụng tóc trầm trọng hơn
1. Thiếu dinh dưỡng
-
Thiếu sắt (ở nữ do kinh nguyệt)
-
Thiếu protein – nguyên liệu tổng hợp keratin
-
Thiếu kẽm, biotin, vitamin D3, B12 – các yếu tố tăng trưởng tóc
2. Rối loạn giấc ngủ
-
Ngủ sau 23h, ngủ ngắt quãng, dùng thiết bị điện tử trước khi ngủ làm rối loạn melatonin và chu trình tái tạo tế bào => giảm tốc độ tăng trưởng tóc
3. Viêm da đầu, nấm da đầu
Do vệ sinh kém, gội đầu không sạch, chia sẻ mũ bảo hiểm, lược, khăn tắm – tạo môi trường cho vi khuẩn, nấm phát triển
Giải pháp hỗ trợ kiểm soát rụng tóc tuổi dậy thì hiệu quả, khoa học
1. Sử dụng dầu gội sinh học nhẹ dịu, tái tạo da đầu
Dr.Graft Scalp Shampoo
-
Không chứa sulfate, paraben, silicone
-
pH 5.5 giúp duy trì hệ vi sinh da đầu
-
Chứa salicylic acid làm sạch sâu, giảm gàu, giảm viêm
-
MCB-Formula™ – chứa 7 yếu tố tăng trưởng sinh học hỗ trợ phục hồi biểu bì da đầu, làm khỏe nang tóc
2. Kết hợp xịt dưỡng sinh học hỗ trợ tái tạo nang tóc
Dr.Graft Scalp Tonic
-
Không bết, dễ thấm, phù hợp với học sinh, sinh viên
-
Tăng tuần hoàn máu dưới da, cải thiện tình trạng da đầu dầu
-
Làm dịu, dưỡng ẩm da đầu bằng 10 chiết xuất thảo mộc thiên nhiên
3. Điều chỉnh thói quen sống:
-
Ngủ đủ 7–8 giờ, tránh thức khuya học bài
-
Tăng cường thực phẩm giàu protein, sắt, vitamin nhóm B
-
Uống đủ nước, vận động nhẹ nhàng mỗi ngày
Khi nào cần đến bác sĩ chuyên khoa?
-
Rụng tóc kéo dài trên 3 tháng
-
Rụng tóc từng mảng, vùng trán thưa rõ hoặc đỉnh đầu có vệt hói
-
Có các biểu hiện toàn thân đi kèm: kinh nguyệt không đều, mệt mỏi, da khô, dễ mắc bệnh nhiễm trùng
-
Rụng tóc kèm theo gàu nhiều, viêm, ngứa, đau da đầu
Kết luận
Rụng tóc ở tuổi dậy thì là biểu hiện của sự thay đổi phức tạp từ nội tiết đến tâm lý. Đây là giai đoạn nhạy cảm, nếu chăm sóc không đúng, hậu quả có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành. Việc nhận diện nguyên nhân từ sớm, điều chỉnh chế độ sinh hoạt và sử dụng sản phẩm sinh học dịu nhẹ, khoa học như Dr.Graft là chìa khóa giúp khắc phục và ngăn ngừa rụng tóc hiệu quả, an toàn và bền vững.
Xem thêm: Nguyên nhân rụng tóc ở nữ | Dầu gội sinh học cho da đầu nhạy cảm
